Pripitomljavanje pasa prema mnogim istraživanjima počelo je prije više od 15 000 godina. Iako postoje brojne teorije o podrijetlu psa smatra se da je umnožavanje rasa fenomen koji je nastao neznatno poslije njegovog pripitomljavanja. Iako znanstvenici i dalje tragaju za odgovorom koja je pasmina najstarija nekoliko rasa se često svrstava među najstarije rase poznate čovjeku:
Saluki hrt
Drevna rasa egzotičnog i elegantnog izgleda, poznat je i kao hrt gazela. Navodi se da se slike psa nalik na saluki mogu naći i u grobnicama egipatskih faraona. Pretpostavlja se da je ime dobio po gradu Saluki u Jemenu, a možda i po gradići Seleukija u starom grčkom carstvu. Ova rasa objedinjuje snagu, gracioznost i okretnost.
Faraonski pas
Za ovu pasminu mnogi tvrde da je prva pripitomljena rasa, jer je vrlo sličan psima čije su predstave uklesane na zidovima faraonskih grobnica i staroegipatskim umjetničkim djelima još 4000 godina p.n.e. Ova rasa je danas nacionalni pas Malte,a pretpostavlja se da su Faraonskog psa na ovaj otok donijeli Feničani. Prvi put su uvezeni u Veliku Britaniju 1920. godine, a rasa je priznata 1968. godine.
Basenji
Poznat kao pas koji ne laje, spada u jednu od najstarijih rasa. Podrijetlom je iz centralne Afrike potomak starih afričkih pariah pasa. Basenji je pas nešto nižega rasta, kratke oštre dlake u riđoj, bijeloj boji i crnoj boji. Čvrste građe, dugih nogu kratkog trupa i visoko postavljenog repa koji je najčešće uvija u jedan ili dva prstena. Prve primjerke basenjija u Europu su donijeli Englezi 1930.
Hrt sa Ibize
Ova pasmina potiče sa balerskih otoka – Majorca, Ibiza, Minorca i Formentera, gdje su poznati pod prvobitnim imenom „Ca Eivisec“. Postoji više o teorija o dolasku ove pasmine na otoke. Jedna navodi da su ih donijeli Feničani, druga Kartažani ili Rimljani. Ovog psa, koji slovi za vrsnog lovca, često opisuju kao tipičnog predstavnika jedne od najstarijih, a još postojećih rasa. Vjeruje se da prvi prikazi ovih pasa datiraju iz vremena starog Egipta, a predstavljeni su i u muzejskim postavkama, čime se potvrđuje postojanje ove rase od 3400 g.p.n.e.
Ruski hrt -Borzoi
Pas aristokratskog držanja svilenkaste i lepršave dlake poznat i kao carski pas. Iako na prvi pogled možda djelovati krhko ovaj pas je izuzetno snažan i brz. Još od 17. st. u Rusiji je korišten u lovu na vukove, srndaće i medvjede tijekom najsurovijih ruskih zima, a i danas važi za izuzetnog lovca munjevite brzine, sposoban da savlada plijen za tren oka.
Peruanski Inka golokoži pas
Elegantan i vitak pas, čiji izgled odražava brzinu, snagu i sklad. Postoji nekoliko teorija o podrijetlu ove rase. Međutim pored svih pretpostavki postoje značajni dokazi, na kojima su psi ovakvog izgleda pronađeni na brojnim crtežima koji datiraju iz vremena prije Inka . Pse ove neobične rase opisuju kao ugodne pse i koji rijetko laju. Lagano se kreću kao da su bez težine. Ako su umorni koža im postane ružičasta.
Meksički golokoži pas ili Xoloitzcuintle
Jedna od najstarijih rasa na svijetu. Smatra se da je ova rasa na tlu srednje Amerike prisutna od vremena prije Asteka. Navodi se da su ove pse koristili i kao hranu, a kasnije su smatrani za ovozemaljskog predstavnika boga „Xolotl“, po kome je pasmina i dobila ime. Prema legendi uloga ovog psa bila je da prati duše umrlih do njihovog vječnog mira.
Novogvinejski pjevajući pas
Jedna od najrjeđih rasa na svijetu spada u vrstu divljeg psa sa Papua Nove Gvineje. Ime su dobili zbog svog karakterističnog zavijanja nalik pjevanju. Opisuju ih kao vrlo izdržljive i otporne pse koju su odlični lovci. Pojedini izvori navode da su o ovoj rasi pisali istraživači još u 19 st . Rasa novogvinejski pjevajući pas danas broji svega stotinak primjeraka.
